Οι επιθανάτιες εμπειρίες μπερδεύουν το νου...

Οι επιθανάτιες εμπειρίες μπερδεύουν το νου...

Πορεία προς το φως





Η τάση του νου να θολώνει κάποιες φορές το όριο μεταξύ ύπνου και εγρήγορσης μπορεί να βοηθήσει στην κατανόηση του φαινομένου των επιθανάτιων εμπειριών, προτείνει μια προκαταρκτική έρευνα.


Αποτελεί μια ανοικτή ερώτηση το γιατί κάποιοι άνθρωποι βλέπουν ένα λαμπερό φως, νιώθουν ότι απομακρύνονται από το σώμα τους, ή έχουν άλλες ασυνήθιστες αισθήσεις, όταν βρίσκονται κοντά στο θάνατο, ή όταν πιστεύουν ότι πρόκειται να πεθάνουν. Μερικοί άνθρωποι βλέπουν αυτές τις επονομαζόμενες «επιθανάτιες εμπειρίες» ως αποδείξεις για τη ζωή μετά το θάνατο, ενώ πολλοί νευρολόγοι έχουν θεωρήσει το φαινόμενο εξαιρετικά πολύπλοκο για να μπορεί να μελετηθεί επιστημονικά. Αλλά η νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Neurology (neurology.org), προτείνει ότι η αιτία των επιθανάτιων εμπειριών είναι βιολογική και σχετίζεται με το θόλωμα των ορίων μεταξύ ύπνου και εγρήγορσης. Οι ερευνητές βρήκαν ότι άτομα που υποστηρίζουν ότι είχαν επιθανάτιες εμπειρίες, πολύ πιθανό να έχουν ένα ιστορικό «παρείσφρησης REM», κατά το οποίο μέρος της ονειρικής κατάστασης παρεισδύει μέσα στην πραγματικότητα του ατόμου, καθώς αυτό ξυπνά. Μπορεί για παράδειγμα το άτομο να νιώθει παράλυση μόλις ξυπνά, ή να έχει οπτικές ή ακουστικές παραισθήσεις, όταν αποκοιμιέται ή ξυπνά. Από τα 55 άτομα, που μελετήθηκαν και είχαν κάποια επιθανάτια εμπειρία, το 60% είχαν σε κάποια στιγμή της ζωής τους βιώσει παρείσφρηση REM (REM: Rapid Eye Movement - γρήγορη κίνηση των οφθαλμικών βολβών, κατά τη διάρκεια που κάποιος ονειρεύεται).


Αφυπνίζοντας το σώμα


Τα αποτελέσματα της έρευνας οδηγούν στη θεωρία ότι το σύστημα αφύπνισης του εγκεφάλου προδιαθέτει σε κάποια άτομα και τα δύο φαινόμενα, την παρείσφρηση REM και την επιθανάτια εμπειρία, όπως υποστηρίζει ο Δρ. Kevin Nelson, νευρολόγος στο πανεπιστήμιο του Kentucky στο Lexington. Το σύστημα αφύπνισης, λέει ο Nelson, ρυθμίζει όχι μόνο το στάδιο REM του ύπνου, αλλά ακόμη την προσοχή και την ετοιμότητα του ατόμου κατά τη διάρκεια της εγρήγορσης, συμπεριλαμβανομένων των καταστάσεων που το άτομο βιώνει κίνδυνο. Και συμπληρώνει ότι πολλά από τα στοιχεία της παρείσφρησης REM σχετίζονται με αυτά της επιθανάτιας εμπειρίας. Κατά τη διάρκεια του σταδίου REM, τα οπτικά κέντρα του εγκεφάλου εμφανίζουν έντονη δραστηριότητα, ενώ τα άκρα των μυών εμφανίζουν προσωρινή παράλυση. Έτσι, κατά το Nelson, η παρείσφρηση REM κατά τη βίωση ενός κινδύνου, θα μπορούσε να προκαλέσει το όραμα του φωτός και την αίσθηση του θανάτου, που νιώθουν συχνά τα άτομα που έχουν επιθανάτιες εμπειρίες.


Όχι όλη η αλήθεια...


Άλλες ενδείξεις υποστηρίζουν πως η παρείσφρηση του σταδίου REM παίζει κάποιο ρόλο για τις επιθανάτιες εμπειρίες, λέει ο Nelson. Και συμπληρώνει, πως ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η διέγερση του σπλαχνικού νεύρου, που συνδέει τον εγκέφαλο με την καρδιά, τους πνεύμονες και το έντερο, ερεθίζει την παρείσφρηση του σταδίου REM. Και σίγουρα η αυξανόμενη δραστηριότητα αυτού του νεύρου είναι μέρος του μηχανισμού ανταπόκρισης σε κίνδυνο του σώματος του ατόμου. Αλλά ακόμη, λέει ο Nelson, δε πιστεύει ότι η παρείσφρηση του REM μπορεί να εξηγήσει ολοκληρωτικά το φαινόμενο της επιθανάτιας εμπειρίας και τα αποτελέσματα της έρευνας δε θα έπρεπε να στερήσουν το μεταφυσικό νόημα που έχουν δώσει οι άνθρωποι σε αυτές τις εμπειρίες. «Η εργασία μου είναι πνευματικά ουδέτερη», λέει ο Nelson, τονίζοντας ότι η έρευνα μπορεί να επισημάνει μόνο τον τρόπο που ο εγκέφαλος συμμετέχει στη μεταθανάτια εμπειρία, αλλά δε μπορεί να δώσει απάντηση για τους λόγους, που αυτή συμβαίνει. «Το γιατί, δεν μπορεί να απαντηθεί επιστημονικά», συμπληρώνει.