Το σύμπαν ... οργανισμός

«Φαντασθείτε ότι ένας άνθρωπος αρχίζει ένα ταξίδι στα διάφορα μεγέθη του μικροκόσμου και μικραίνει μέχρις ότου γίνει ένα άκαρι (=μικροσκοπικό έντομο μη ορατό με γυμνό μάτι). Τότε κοιτώντας έναν άνθρωπο από κοντά θα διέκρινε ευκρινώς τους πόρους του δέρματος σαν τρύπες , τις τρίχες σαν κορμούς δέντρων ,τις γραμμές του χεριού σαν αυλάκια.

Και ερωτώ: ποιά είναι η πραγματική αντίληψη για το ανθρώπινο σώμα, αυτή που έχει ο άνθρωπος για τον άνθρωπο ή αυτή που έχει το άκαρι; Η αλήθεια είναι ότι και οι δυο εικονικές αντιλήψεις είναι σχετικές, η ιδέα που έχει σχηματίσει ένας άνθρωπος για τον εαυτό του και τους ομοίους του είναι αληθινή μόνο για τον άνθρωπο και η περί ανθρώπου αντίληψη του ακάρεως μόνο για το άκαρι.

Ο ταξιδιώτης μας συνεχίζει τη πορεία του προς τα μικρά μεγέθη και φτάνει το μέγεθος του κυττάρου. Τότε γι αυτόν το ανθρώπινο σώμα θα έχει χάσει εντελώς τη μορφή του. Δεν θα το διακρίνει σαν βουνό, όπως το έβλεπε το άκαρι, αλλά σαν σύμπλεγμα κυττάρων γεμάτων κίνηση, χωρίς όμως να γνωρίζει το σχήμα του, χωρίς να διακρίνει μέλη και όργανα αισθήσεων, χωρίς να ξέρει αν ο άνθρωπος έχει φωνή ή σκέπτεται, κι ακόμα αν είναι ζώο ή φυτό. Διότι και μερικά φυτά παρουσιάζουν ιδιομορφίες ζωικών κυττάρων. Σ αυτό του το σταθμό ο ταξιδιώτης μας θα διέκρινε ακόμα σαφώς ένα κόσμο κυττάρων, τον έμβιο, και ένα κόσμο ανόργανο, τα μέταλλα, τα πετρώματα κλπ .

Η σμίκρυνση όμως του ταξιδιώτη συνεχίζεται. Τώρα έχει φτάσει το μέγεθος ενός ιού, με άλλα λόγια το όριο της ζωής μεταξύ του έμβιου και οργανικού κόσμου. Τότε γι αυτόν το κύτταρο θα ήταν μια αχανής περιοχή, θα διέκρινε μόνο μερικά από αυτά και θα είχε γνώση του κυττάρου και της εσωτερικής δομής του. Θα διέκρινε βασικά τα οργανικά μεγαλομόρια και τον κόσμο τους. 

Συνεχίζοντας τη πορεία του ο ταξιδιώτης μας φτάνει στα απλά μόρια της ύλης. Τότε ο κόσμος γι αυτόν αποτελείται από μόρια και μόνο από μόρια. Ούτε έμβια όντα υπάρχουν ούτε ορεινοί όγκοι, ούτε αέρας ούτε τίποτα το αξιοπερίεργο. Μόρια και μόνο μόρια. Αλλού μεγάλα (έμβια όντα και οργανική ύλη), αλλού πιο μικρά και πυκνά (ανόργανα, στερεά) αλλού πιο αραιά με γρήγορη κίνηση (υγρά) και τέλος πολύ αραιά και αεικίνητα (αέρια). Ο κόσμος τού φαίνεται συνεχής.

Ο ταξιδιώτης μας δεν αποθαρρύνεται , δεν τρομάζει , εξακολουθεί. Φτάνει στις διαστάσεις του ατόμου, τις ξεπερνά και καταλήγει στο μέγεθος του ηλεκτρονίου. Τι γαλήνη ! Τα πάντα είναι αρμονικά, είναι συνεχή και φυσικά, ο κόσμος αποτελείται από πρωτόνια και ηλεκτρόνια και μόνο από αυτά. Δεν θα μπορούσε να φανταστεί τίποτα διαφορετικό. Ούτε λόγος φυσικά για κύτταρα για έμβια όντα και ανθρώπους. Θα πέρναγε για τρελό όποιον του ανέφερε κάτι τέτοιο. Μα πως , θα σκεφτόταν, άτομα σαν εμένα , ηλεκτρόνια συγκεντρωμένα κατά δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων κάνουν ένα ον ,τον άνθρωπο, με δική του σκέψη;

Αυτό θα ήταν αδιανόητο. Και κάτι ενδιαφέρον. Σ΄ αυτό το μέγεθος ο ταξιδιώτης, διασχίζοντας τον ενδιάμεσο χώρο, δεν θα τον εύρισκε καθόλου κενό, παρά απλώς σχετικά γεμάτο από αδελφά σωμάτια (λεπτόνια) ποζιτρόνια, και φωτόνια. Γι αυτόν κενό δεν θα υπήρχε. Και αυτή είναι η επιστημονική αλήθεια . Κενό δεν υπάρχει. 

Ας ακολουθήσουμε τώρα ένα δεύτερο ταξιδιώτη που κάνει αντίστροφη πορεία προς τον μακρόκοσμο.

Μεγαλώνει έως ότου γίνει σαν ένα όρος. Τότε τι βλέπει; Τους ανθρώπους σαν μυρμήγκια , τα δέντρα σαν χλόη. Συνεχίζοντας να μεγαλώνει φτάνει το μέγεθος της γής. Η αντίληψη του για τη γη είναι ότι είναι σφαιρική αλλά λεία στην επιφάνειά της. Τι γίνανε λοιπόν τα όρη και οι χαράδρες ; Απλώς εξαφανίσθηκαν μπροστά στο μέγεθός της. Κατέληξαν πόροι του δέρματος της , ισοπεδώθηκαν. Ο ταξιδιώτης μας βλέπει και άλλους πλανήτες και τον ήλιο. Τα άλλα ουράνια σώματα είναι ακόμη πολύ μακριά γι αυτόν, για να τα επισκεφθεί. Γι αυτό προχωράει φτάνει στο μέγεθος του ηλιακού μας συστήματος, γίνεται ακόμα μεγαλύτερος πολλές φορές μεγαλύτερος. Τότε το ηλιακό μας σύστημα μοιάζει με το άτομο της φυσικής : πυρήνας-ήλιος, ηλεκτρόνια-πλανήτες. Το Σύμπαν αποτελείται από ηλιακά συστήματα θα σκέπτεται, τα άτομα του Σύμπαντος. Επειδή βιάζεται ο ταξιδιώτης μεγαλώνει απότομα και γίνεται γαλαξίας. Τότε βλέπει το Σύμπαν να αποτελείται από γαλαξίες, τα μεγαλομόρια του Σύμπαντος (γιατί υπάρχουν και μικρά μόρια, τα αστρικά συστήματα)

Τέλος ο ταξιδιώτης μας φτάνει στο τέρμα του ταξιδιού του, και γίνεται Nebula, ένα νεφέλωμα γαλαξιών, ένα κύτταρο του Σύμπαντος. Μα ναι λέει καγχάζοντας, το Σύμπαν αποτελείται από Nebulae».